ร้อนใน ปัญหาช่องปากที่พบเจอบ่อยและแคสที่หายาก พร้อมวิธีการรักษาอย่างละเอียด

ร้อนในในช่องปาก (Aphthous ulcers) เป็นอาการที่พบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่อาการเล็กน้อยที่สามารถหายเองไปจนถึงแคสที่เป็นอันตรายรุนแรงหากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับร้อนในที่พบเจอได้บ่อย ไปจนถึงแคสที่หายาก พร้อมแนะนำวิธีการรักษาและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

ร้อนในทั่วไป: แผลเล็กน้อยแต่รบกวนการใช้ชีวิต

ร้อนในที่พบเจอบ่อยที่สุดคือแผลเล็ก ๆ ในปากที่มีลักษณะเป็นวงกลมขนาดเล็ก มีสีขาวหรือเหลืองอยู่ตรงกลาง มีขอบแดง โดยส่วนมากแผลร้อนในจะเกิดขึ้นที่กระพุ้งแก้ม ริมฝีปากด้านใน และลิ้น แผลเหล่านี้มักจะหายไปเองภายใน 1-2 สัปดาห์

สาเหตุที่พบบ่อยของร้อนใน

• ความเครียด
• การพักผ่อนไม่เพียงพอ
• การกินอาหารรสจัดหรืออาหารที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
• การได้รับบาดเจ็บเล็ก ๆ ในปาก เช่น การกัดปากหรือใช้แปรงสีฟันที่แข็งเกินไป
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยเฉพาะในผู้หญิง

อันตรายและผลกระทบข้างเคียงของร้อนในที่ไม่ได้รับการรักษา

ในเคสที่ร้อนในเกิดขึ้นซ้ำ ๆ อย่างต่อเนื่องและไม่ได้รับการรักษา อาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อรุนแรงขึ้นได้ เช่น การติดเชื้อในเนื้อเยื่อช่องปาก หรือในบางกรณีหายาก อาจนำไปสู่การเกิดมะเร็งในช่องปากได้หากมีการพัฒนาแผลที่อักเสบเป็นระยะเวลานาน นอกจากนี้ยังอาจกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การรับประทานอาหาร การพูดคุย และการแปรงฟันที่ทำได้ลำบาก

วิธีการรักษาร้อนในอย่างละเอียด

1. การรักษาร้อนในทั่วไป:
   • การใช้ยาทาเฉพาะที่ (Topical) เช่น สเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ
   • การดูแลตัวเองด้วยการหลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้น เช่น อาหารเผ็ดหรือมีความเป็นกรดจัด
   • การดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อป้องกันการระคายเคือง
2. การรักษาในแคสที่หายาก:
   • ในกรณีที่แผลรุนแรงหรือเกิดจากโรคเรื้อรัง ควรได้รับการดูแลจากแพทย์โดยตรง โดยอาจใช้ยาต้านการอักเสบ ยาฆ่าเชื้อ หรือยากดภูมิคุ้มกันในกรณีที่ร่างกายมีปฏิกิริยาตอบสนองที่ผิดปกติ
3. การป้องกันร้อนใน: 
   • พักผ่อนให้เพียงพอ
   • กินอาหารที่สมดุลย์และหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
   • หมั่นรักษาความสะอาดของช่องปากให้ดี
   • ตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำเพื่อตรวจหาโรคหรือปัญหาที่อาจแฝงอยู่

ร้อนในบริเวณใกล้ฟันคุดหรือเหงือก: อาการที่พบได้น้อยแต่สร้างความเจ็บปวด

ร้อนในที่เกิดบริเวณใกล้ฟันคุดหรือเหงือกเป็นแคสที่พบได้น้อยแต่สามารถสร้างความเจ็บปวดมากกว่าปกติ เนื่องจากแผลจะเกิดในบริเวณที่มีการระคายเคืองจากฟันคุดที่กำลังดันเหงือก หรือในกรณีที่ฟันคุดมีการติดเชื้อ ร้อนในประเภทนี้อาจมีการอักเสบและบวมมากกว่าปกติ รวมถึงอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อหรือปัญหาเกี่ยวกับฟันคุด

ลักษณะเฉพาะของแคสนี้

• อาการเจ็บปวดที่รุนแรง: ร้อนในที่อยู่ใกล้ฟันคุดอาจเจ็บมากกว่าปกติเนื่องจากความตึงของเหงือกและแรงดันจากฟันคุดที่ยังไม่โผล่ขึ้นเต็มที่
• บวมและแดง: เนื่องจากมีการระคายเคืองอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้เหงือกบริเวณฟันคุดบวมและอักเสบมากขึ้น
• การติดเชื้อร่วม: ในบางกรณี ฟันคุดที่ติดเชื้ออาจทำให้แผลร้อนในเกิดการติดเชื้อซ้ำเติม ทำให้การหายช้ากว่าปกติ
• การรบกวนเส้นประสาท: หากฟันคุดอยู่ใกล้เส้นประสาท เช่น เส้นประสาทส่วนปลายบริเวณกรามล่าง (inferior alveolar nerve) การอักเสบจากร้อนในอาจส่งผลให้เกิดอาการชาหรือปวดแผ่ขยายไปยังบริเวณขากรรไกรหรือใบหน้า

การรักษาในแคสที่เกี่ยวข้องกับฟันคุด

• การใช้ยาปฏิชีวนะ: หากมีการติดเชื้อหรือมีการอักเสบที่รุนแรง แพทย์อาจพิจารณาการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อลดการติดเชื้อ
• การผ่าตัดฟันคุด: ในบางกรณีหากฟันคุดเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการระคายเคือง แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดเอาฟันคุดออกเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดแผลซ้ำๆ
• การดูแลช่องปากอย่างระมัดระวัง: การรักษาความสะอาดของเหงือกและฟันเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันการติดเชื้อเพิ่มเติม การล้างปากด้วยน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของยาต้านการอักเสบหรือยาฆ่าเชื้อสามารถช่วยบรรเทาอาการได้
• การใช้ยาทาเฉพาะที่: ยาสเตียรอยด์เฉพาะที่หรือยาที่มีส่วนผสมของยาชาสามารถช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดและลดการอักเสบได้

ร้อนในที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาทส่วนปลาย: ผลกระทบและอาการชาที่ควรรู้

ในบางกรณีหายาก ร้อนในอาจเกิดขึ้นในบริเวณที่ใกล้กับเส้นประสาทส่วนปลาย เช่น เส้นประสาทในขากรรไกรล่าง ซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการชาหรือปวดร้าวไปยังบริเวณใกล้เคียง เช่น ริมฝีปากหรือคาง อาการเหล่านี้อาจเป็นผลมาจากการอักเสบที่กดทับเส้นประสาท หรือในกรณีที่ฟันคุดกดทับเส้นประสาทดังกล่าว

อาการที่เกี่ยวข้อง

• อาการชา: อาจรู้สึกชาหรือเสียวซ่าบริเวณริมฝีปาก คาง หรือขากรรไกร
• อาการปวดร้าว: ปวดร้าวจากจุดที่เกิดร้อนในไปยังเส้นประสาทรอบๆ อาจรุนแรงและทำให้การใช้ชีวิตประจำวันได้รับผลกระทบ
• อาการที่ยาวนาน: ในบางกรณีหากไม่ได้รับการรักษา อาการชาอาจคงอยู่เป็นระยะเวลานานหรือนำไปสู่อาการที่รุนแรงขึ้น

การรักษาและการดูแล

• การประคบอุ่นหรือเย็น: ช่วยบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบในบริเวณที่ร้อนในเกิดใกล้กับเส้นประสาท
• การใช้ยาแก้ปวด: ยาแก้ปวดประเภทยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) หรือยาแก้ปวดชนิดแรงในบางกรณีที่มีอาการรุนแรง

การรักษาด้วยแพทย์เฉพาะทาง: หากมีอาการปวดที่เกี่ยวกับเส้นประสาทอย่างชัดเจน ควรปรึกษาทันตแพทย์หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านช่องปากเพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง